Vier jaar geleden belandde ik na een ernstig verkeersongeval in een rolstoel. Hoewel wij al 13 jaar een relatie hadden, waren mijn lief en ik niet gehuwd. Op de intensive care, vlak voor de belangrijke rugoperatie en zonder te weten hoe ik daar uit zou komen, vroeg mijn lief mij ten huwelijk.
Tweeënhalf jaar daarna zijn wij door de toenmalige burgemeester Cohen getrouwd. Hij en ik hebben samen vier kinderen, maar mijn kinderen woonden nog thuis. Zoals elke revalidatie, was ook die van mij zwaar en emotioneel. De revalidatie is gericht op zelfredzaamheid. Accepteer zo snel mogelijk wat je hebt en probeer een zo zelfstandig mogelijk leven op te bouwen is het credo; en zelfredzaamheid het sleutelwoord van de revalidatie. Mezelf verzorgen, aankleden, aangepast rijbewijs halen en zelf autorijden lukte. Maar ik wilde ook mijn arbeidzame leven oppakken. Hoe moest ik alles combineren, mijn energie verdelen? ‘
“Wat doe ik zelf?”
“Hoeveel hulp aanvaard ik? Hoe waak ik over de kwaliteit van onze liefdesrelatie als ik teveel op hem leun”
“Kan ik nog een goede moeder zijn, als ik door mijn kinderen (toen 15 en 18) geholpen moet worden?”
“Kan ik nog terug naar mijn beroepen?”
Mijn columns bij de Telegraaf pakte ik na 8 weken weer op. Maar hoe moest dat met mijn optredens als cabaretière, rollen spelen in theater, televisie en films? Ik was onzeker, bang en had ook nog eens pijn. En tel daarbij op hoe rolstoelonvriendelijk en rolstoelontoegankelijk Nederland in de praktijk blijkt te zijn, weet je gelijk hoe hulpafhankelijk ik ben als ik actief wil blijven. In de afgelopen vier jaar heb ik ontdekt hoe sterk een mens kan zijn. We hebben een groter aanpassingsvermogen en een groter acceptatievermogen dan we ooit bevroeden voor zo een dramatische gebeurtenis.
Zelfredzaamheid is bij de autochtonen een zwaar overschat en bij de allochtonen onderschat begrip. Ik heb waar ik kan steun en hulp aanvaard, daarmee dus een stukje onafhankelijkheid opgegeven om te kunnen werken en een actief mens te blijven. Indirect heb ik daardoor meer vrijheid gekregen. Helemaal leunen op je omgeving werkt verlammend en maakt je afhankelijk. Geen hulp aanvaarden in feite ook. Een tussenbalans vinden. Ik kan niet lopen maar na mijn ongeluk heb ik goed leren koorddansen. Ondertussen dankbaar voor iedere steun waardoor ik mijn zelfredzaamheid verwezenlijken kan.
-Funda Müjde-