“Gemengd of wit oké, maar onze kinderen gaan niet naar een zwarte school.”
“Jullie zijn Turks! Wat moeten de Nederlandse ouders dan?”
“Stel je voor dat onze kinderen per definitie taalachterstand oplopen omdat ze tweetalig zijn. Ze moeten ook op het schoolplein een Nederlands taalbad krijgen.” Onze Turkse en Nederlandse vrienden reageerden verbaasd op onze stelligheid.
Er zijn grote kwaliteitsverschillen tussen scholen. Ook al ben ik geëngageerd en tégen discriminatie, vóór menging, maar bij de schoolkeuze van mijn kinderen was ik dat niet tegen elke prijs. In Nederland willen we kunnen kiezen. Die keuzevrijheid staat nu ter discussie.
Stadsdeel Oost Amsterdam wil in navolging van West de volledige keuzevrijheid van scholen inperken. Frans van Vliet , duoraadslid van de VVD is verontwaardigd en spreekt van discriminatie. Hij wil zijn kinderen in kunnen schrijven op de school van zijn keuze en niet dat zij op basis van afkomst worden geweigerd. Ik zal de laatste zijn die de heer van Vliet zijn keuzevrijheid wil beperken.
Maar scholen selecteren al decennia op afkomst en opleiding van ouders. Werken met wachtlijsten en “we zitten vol” zijn een paar verkapte manieren om de keuzevrijheid van ouders te beperken.
Volgens van Vliet heeft het streven naar gemengde scholen niets met kwaliteit van onderwijs te maken. Maar het tegendeel is ook niet bewezen. Wat wel bekend is, is dat een te laag percentage witte kinderen of een paar hoogopgeleide allochtone en autochtone ouders niet genoeg is voor kwaliteitsbevordering. Die minderheid zal ondersneeuwen in een klas met ‘zwakke’ kinderen.
En er zijn ook heel goede zwarte scholen. Daar is de etnische verhouding, de verdeling dan wel van belang. Is de voertaal Nederlands en zo ja, is de gesproken taal van hoge kwaliteit? Grote groepen allochtone kinderen in Amsterdam komen nauwelijks in aanraking met autochtone Nederlanders. Soms is de witte juf op school het enige Nederlandse contact.
Voor alle duidelijkheid: menging wat in Amsterdam- West en -Oost wordt beoogd is niet alleen op basis van etniciteit maar menging op basis van opleiding en dus achtergrond en gezinssituatie van de kinderen. Mijn kinderen hebben op een gemengde school gezeten waar de autochtone etniciteit overheersend was. De andere 50% allochtonen was zo gemengd dat de voertaal Nederlands bleef. Op school waren Annie M.G. Schmidt, Sinterklaas, kerst en de paaseieren de gemene deler, maar ze kunnen ook in vijf talen “lang zal ze leven” zingen. Handig bij verjaarspartijtjes, die al gauw bestonden gauw uit vijf nationaliteiten. Daar hebben alle leden van ons gezin nog dagelijks nog voordeel van.
(Eerder verschenen in de Telegraaf 11 november 2011)
Om de witte vlucht tegen te gaan lijkt gedwongen spreiding een oplossing. Maar er valt ook wat te zeggen voor het argument om allochtone kinderen te laten profiteren van de expertise die een zwarte school heeft. Zwarte scholen hebben vaak veel ervaring op het gebied van taal- en leerachterstanden. Volgens sommigen heeft spreiding dan ook helemaal geen zin.