In de zestiger jaren van de vorige eeuw vestigden Nederlandse en Duitse bedrijven zich in Turkije om arbeiders te werven. Turken zeiden “Ik ga naar Europa”. Niet een land afzonderlijk, maar het continent Europa trok. Mijn vader belandde in Nederland. De oudste zoon van onze buren ging naar Duitsland. Hij was intelligent en zou studeren. Hij kwam uit een gezin met negen kinderen. Het noodlot sloeg toe en zij verloren binnen één jaar eerst hun moeder en daarna hun vader. Ze waren arm en zo belandde hij als gastarbeider in Duitsland. De buurschap werd in den vreemde voortgezet. Mijn vader in Amsterdam en zijn buurjongen in Düsseldorf.
Drie uur met de auto was te doen en in den vreemde worden oude buren al snel familie. Mijn vader, begin dertig, zorgde voor zijn gezin met vier kinderen en de jongeman, nog geen twintig, werkte en zorgde voor zijn 8 broertjes en zusjes. Hij haalde hen naar Duitsland waar ongeschoolde arbeiders zo aan de slag konden. Ondertussen leerde hij Duits en toen hij de kans kreeg schreef hij zich in aan de universiteit. Net zoals mijn vader dankbaar is dat zijn kinderen hier hebben kunnen studeren, zeiden de acht kinderen van onze oude buren uit Adana: “Dank eerst aan Allah, daarna onze broer maar ook aan Duitsland; Europa heeft ons leven gered.”
Het felbegeerde, beschaafde en ontwikkelde Europa, met de Europese Unie en de euro staat nu op springen; volgens doemdenkers zelfs op instorten. Turkije zit al 50 jaar in de wachtkamer om toe te treden tot de Europese Unie. Turken hielden van en geloofden in Europa. De Europeanen, Nederlanders voorop, vinden nog steeds dat Turken qua cultuur en geloof niet in Europa thuishoren. Misschien hebben zij gelijk. Maar inmiddels wil driekwart van de Turken niet meer toetreden tot Europa. Ze zijn de vooroordelen moe maar ze zijn ook bang voor de economische crisis in de eurolanden; Turkije heeft immers een economische groei van 11 procent.
Hoe de ooit geliefde Grieken, dé grondleggers van de Europese cultuur en democratie, die met veel plezier en tamtam de EU zijn binnengehaald nu behandeld worden, is voor vele Turken reden tot leedvermaak. Maar nog meer Turken vinden de houding van de EU en Nederland tegenover de Grieken ook een houding van verraad. Denigrerend en schokkend. Nu is Europa ‘even’ in de wachtkamer.
(Eerder verschenen in de Telegraaf 15 juli 2011)