In korte tijd twee keer een bezoek aan Istanbul. Werk, gala, medische rechtbank en onderzoek aan een universiteitsziekenhuis. Bezoek aan winkels, verschillende hotels, familie en vrienden; kortom met alle lagen van de bevolking te maken gehad. Genoeg stof voor dagelijkse columns. De economie van Turkije kent een groei van jewelste. Premier Erdogan is daar trots op. Een bruisende miljoenenstad, waar hoofddoekdragende en sexy geklede vrouwen naast elkaar leven. Deze vrouwen hebben meer overeenkomsten dan wij op het eerste oog denken.
Het aantal vrouwenmoorden in Turkije stijgt.
In 2002 zijn er 66 vrouwen en in 2009, 953 vrouwen vermoord; een stijging van 1,4 procent. Op een bevolking van 72 miljoen lijkt deze stijging misschien niet veel. Het zorgwekkende is de relatief hoge stijging in korte tijd en vooral het ontbreken van maatschappelijke verontwaardiging. Alle wetten immers zijn sinds 2002 in het voordeel van vrouwen hervormd. Vrouwen en mannen zijn in Turkije voor de wet gelijk. Maar gelijk hebben is nog niet gelijk krijgen. Een vrouw die haar ex had aangeklaagd keerde vorige week met lege handen terug van de rechtbank. Volgens de rechter was de mishandeling weliswaar bewezen maar er was geen sprake van doodsbedreiging, zoals de vrouw in haar klacht had geformuleerd.
Vrouwen met of zonder hoofddoek, hoge opleiding, geen opleiding; ze zijn allen het slachtoffer van een geaccepteerd moraal wat geweld tegen vrouwen betreft. Vrouwen met een laag inkomen zijn met 49.9 procent de grootse groep slachtoffers terwijl de dames met een hoog inkomen toch een schrikbarend grote groep is met 28.7%.
Volgens de cijfers van de overheid krijgt 41.9 procent van Turkse vrouwen te maken met lichamelijk en seksueel geweld. Ruim één derde overweegt of heeft zelfmoord als uitweg overwogen.
Professor Aysel Çelikel wijt de toename van vrouwenmoorden vooral aan de toenemende conservatieve samenleving en de machtsongelijkheid tussen de seksen: “Er is een directe correlatie tussen de ongelijkheid van en geweld tegen vrouwen.”
Een duurzame oplossing kan bereikt worden als de hele samenleving de rol van mannen en vrouwen in de familie en in de samenleving herziet. De positie van vrouwen moet veranderen en versterkt worden.
In 2011 zijn er in twee maanden al negen vrouwen vermoord. Een paar voorbeelden:
Hacer Alan (20) is met haar baby van drie maanden door verstikking om het leven gebracht. Verdachten zijn vader en broer; Saliha Erdem (60) is doodgeschoten door haar man die verklaarde dat het om een eremoord ging; Ipek Tekin (23) is doodgeschoten door haar man, opdracht na familieberaad; Songül Elçi (50) en moeder van twee kinderen. Doodgestoken door haar ex waar zij al tien jaar van gescheiden was; Adile Erzurumlu (41), moeder van 7 kinderen, vermoord door haar eigen vader omdat hij niet kon accepteren dat zij gescheiden leefde van haar psychisch gestoorde en gewelddadige man.
Huiselijk geweld, al dan niet eergerelateerd, ontwricht de hele samenleving. De economische groei van Turkije is giga, toename van geweld tegen vrouwen navenant. Daar kan ook premier Erdogan toch niet trots op zijn?
(Eerder verschenen in de Telegraaf 26 februari 2011)