“Hoe gaat het nu met jullie?” vraag ik mijn vriendin die in een relatiecrisis zit.
“Ik heb besloten ervoor te gaan en het gaat beter.”
Toen ze elkaar ontmoetten was hij een gescheiden man en parttime vader. Zij, singel en kinderloos. Ze kreeg er man met gezin bij. Het klikte. De laatste tijd wringt het dat zij hún leven leidt. Niemand houdt rekening met haar wensen; ze sneeuwt onder.
“Ik zeg niet ‘ga scheiden’, maar alsjeblieft spreek je wensen uit, stel je grenzen. Maak hem deelgenoot van je verdriet en zorgen.” druk ik haar op het hart.
“Weet je”, klinkt ze verstandig, “ik doe zoveel mensen verdriet als ik vertrek. Niet alleen hem en zijn kinderen maar ook onze families.”
Als je trouwt krijg je er meestal familie bij.
Al naar gelang de bestaande familiestructuur aan man- of vrouwzijde, worden de nieuwe familiebanden hecht en sterk. Autochtonen die een niet-westerse partner trouwen kunnen er helemaal over meepraten; Turkse, Chileense, Griekse maar ook Surinaamse families dringen zich op aan de ‘nieuwkomer’ en die heeft er maar mee te dealen. Ze lopen je deur plat, blijven eten, slapen en vinden het normaal als je ze uit de penarie haalt; ook financieel. Maar je krijgt er wel wat voor terug. In goede en slechte tijden staan ze voor je klaar, zijn ze loyaal en vangen ook jou op wanneer nodig. Bij een scheiding werkt het – helaas omgekeerd – precies hetzelfde. Scheid je van je partner, volgt meestal een scheiding van zijn/haar familie. Pijnlijk wanneer je dol op elkaar bent. Ik hield en hou bijvoorbeeld nog steeds van mijn inmiddels ex schoonfamilie. We hebben geen contact maar wel een eeuwige band door de kinderen.
Onze oudste dochter ligt nu in scheiding. Na een relatie van ruim zeven jaar, waarvan vijf jaar getrouwd, wil onze (bijna ex) schoonzoon scheiden. Vrij onverwacht. Mijn intuïtie zegt: “Bel hem, praat met hem, bemiddel, bel zijn ouders.” Mijn moderne verstand zegt: “Bemoei je er niet mee.”
Het verdriet, de paniek, boos- en machteloosheid bij onze dochter maakt ons ook afwisselend boos en verdrietig. Waarom belt haar schoonmoeder niet op om te vragen hoe het met haar gaat? Onze dochter heeft van niemand afscheid kunnen nemen en niemand belt haar. Ze wil alleen maar horen dat men het erg of jammer vindt. Al die jaren, hun gezamenlijke vakanties, vieringen, liefde een leed, lijken achteraf schijn. Lucht. Alsof ze niets betekent heeft, hup, zo uitgewist. Ze is onzeker. Haar vertrouwen is aangetast. Ook wij hebben geen afscheid kunnen nemen van onze schoonzoon.
Bij een scheiding met huis en hypotheek komt de financiële afwikkeling als een verzwarende bijkomstigheid. De kunst is haar ondersteunen, waar nodig adviseren en vooral niet opstoken. Niet meegaan in haar boosheid, laat staan die voeden. Scheidende partijen en families moeten meer rekening houden met de alle betrokkenen. Tijd heelt niet altijd alle wonden.
(Eerder verschenen in de Telegraaf 1 juli 2011)