“Onvertelde verhalen”

De internationale dag van de persvrijheid is dit jaar aan Turkije en Mexico gewijd. Het zijn totaal verschillende landen met uiteenlopende situaties maar een ding hebben ze gemeen: in beide landen – in het ene meer dan het andere – is onafhankelijke informatie schaars; teveel verhalen blijven onverteld. De Mexicaanse onderzoeksjournaliste Regina Martinez schreef over drugskartels en heeft dit op 29 april jongstleden met haar leven moeten bekopen. Vermoedelijk door geweld en wurging om het leven gekomen. Een dag voor haar dood had Martinez een artikel gepubliceerd over de arrestatie van negen lokale politieagenten die verdacht werden van betrokkenheid bij drugshandel. Volgens Free Press Unlimited zijn er prima wetten, ook in Mexico, maar zolang het systeem van straffeloosheid heerst heb je niets aan die wetten.

Hoe zit het met de persvrijheid in Turkije? Sinds 2010 zitten 100 journalisten vast op verdenking van terrorisme. 

Onder Erdogan is de antiterreurwet (artikel 301) zo verruimd dat met deze wet iedereen, op elk moment verdacht gemaakt,afgetapt en gearresteerd kan worden.

Turken zijn trots. Turken zijn de neerbuigende houding en de beledigingen én het wachten op de EU zat.

Turkije zit al 50 jaar in de wachtkamer van de Europese Unie. In de poging om te voldoen aan de voorwaarden van de EU op het gebied van modernisering, democratie, stijging van welvaart en de mensenrechten heeft Turkije sinds de tachtiger jaren flinke sprongen gemaakt. Alle pogingen ten spijt, de Turken mochten niet toetreden tot de EU. Tot groot genoegen van de sterke anti-Turkije-lobby.

De progressieve partijen in Turkije telden toch hun zegeningen: de toetreding lukte misschien niet maar modernisering en democratisering van hun land wel. Toen Tayyip Erdogan (AKP) aan de macht kwam hielden de progressieven en intellectuelen hun hart vast: hoe gematigd ook, hoe moest het met de modernisering verdergaan met deze islamitische premier?

Het land bloeide en groeide, kreeg een grote groep nieuwe rijken, er is Koerdische televisie en vrouwen zijn voor de wet honderd procent gelijk aan mannen. Tayyip Erdogan is zelfs op een omslag afgebeeld als Hitler. Zoiets was 20 jaar geleden ondenkbaar. Dan werd je levenslang opgesloten.

En toch zitten met name criticasters van Erdogan vast. Hij tolereert geen kritiek.

Erdogan vertoont Poetin trekjes; weliswaar is hij wél eerlijk en democratisch gekozen door het volk maar qua regeerstijl is hij een broertje van Poetin. De economische groei en voorspoed van Turkije lijkt tot inperking van vele vrijheden te leiden en Erdogan speelt daar goed op in. Hoe arrogant en machtig leiders ook zijn; ze blijven gevoelig voor kritiek. Laat daarom de verhalen niet onverteld blijven.

(Eerder verschenen in De Telegraaf vrijdag 4 mei 2012)

Deel Dit