Jezelf verkopen

Jezelf verkopen is een interessant fenomeen. Mannen zijn er beter in dan vrouwen. Mannen bluffen er op los terwijl vrouwen – in hun poging nuances aan te brengen – onzeker overkomen.

Wie wordt de nieuwe leider van de PvdA? Ronald Plassterk zei dat hij ‘zichzelf verkopen’ best lastig vindt. Al vindt hij dat ‘dat’ erbij hoort en dat het een goed instrument is ván en vóór de democratie. Ik vind het lastig om zo’n gesprek aan te horen. Ik word bij de gedachte alleen al misselijk van de zenuwen dat ik in zijn schoenen sta en mezelf hoor zeggen: “Stem op mij.” 

Aanprijzen van de ander vinden we makkelijker. Toch zijn we – al dan niet bewust – de hele dag onszelf aan het verkopen. Maar wanneer is er sprake van je echte zelf en wanneer is het een gecreëerde zelf? Die grens is flinterdun. En wat is er mis mee als je jezelf een beetje opleukt? Niets, zolang je verkooptruc geaccepteerd wordt en dus werkt. Maar waarom werkt dezelfde truc bij de een wel en bij de ander niet? Omdat het nooit alleen om de inhoud of om de feiten gaat, maar om onze emoties. Allereerst moeten we het die persoon gunnen. Dan loopt er een flinterdunne grens of wij iemand bestempelen als doorzichtig of als een ‘begeerd product’. Hij of zij moet authentiek zijn, niet te gelikt en gedoceerd. Hele jonge kinderen vinden wij – zelfs als ze lelijk zijn – ontwapenend; ze zijn zichzelf. Maar hoe doceer je die zaken als volwassene, in een land waar ‘bescheidenheid siert’.  Om iets te bereiken moet je ook weer niet té bescheiden zijn.

In de jaren tachtig was ik actief in de landelijke vrouwenbeweging. Ik had een dubbele achterstand in te halen, vond men. Als vrouw en als dochter van gastarbeiders. Wij vrouwen moesten minder bescheiden zijn; we konden heel wat leren van mannen. In cursussen assertiviteit leerden wij om voor onszelf op te komen en onszelf te verkopen. Gelukvogels zijn diegenen die ‘worden verkocht’, die niets hoeven te doen. Mond-tot-mondreclame. En omdat anderen hen aanprijzen ervaren we de informatie als meer betrouwbaar. Natuurlijk moet de aangeprezen persoon zich nog wel waarmaken. Helemaal gratis is het nooit.

Wie wordt de kandidaat voor de Republikeinen aanstaande presidentsverkiezing  in de VS? Degene die weet waar hij het over heeft of degene die zich het beste verkoopt? En in hoeverre kun je de ander ‘zwart’ maken ten gunste van jezelf? Jezelf verkopen, hoe doe je dat? Is er een wezenlijk verschil tussen een politicus, een artiest of een advocaat die een eigen praktijk heeft?

Hierbij kondig ik met trots aan dat u mij op 11 maart om 15.00 uur, in het Turkey Now Festival in Carré kunt komen bewonderen. Slik.

( Eerder verschenen in de Telegraaf vrijdag 9 maart 2012)

Deel Dit